ข้อคิดเกี่ยวกับการศึกษาพระอภิธรรม
๑. การศึกษาพระอภิธรรมทำให้เข้าใจคำสอนของพระผู้มีพระภาคเจ้า การศึกษาจากครูอาจารย์ที่เคารพ ก็ยังถือว่าเป็นเพียงเกจิวาธะ แต่คำสอนในพระอภิธรรมเป็นพระสัทธรรม ที่ทรงแสดงไว้อย่างละเอียดพิสดาร ด้วยพระสัพพัญญุตญาณ จึงหาคำสอนใดๆ มาเปรียบมิได้ ในเมื่อเราได้เกิดมาในสมัยที่คำสอนของพระองค์ยังปรากฏอยู่ และเราก็เกิดมาด้วยร่างกายที่ครบ ๓๒ ก็นับว่าเป็นบุญมาก ทำให้สามารถศึกษาเล่าเรียนได้ หากว่าได้เกิดมาพิการ บ้าใบ้หูหนวก ก็เป็นอันว่าหมดโอกาสที่จะศึกษาได้อย่างแจ่มแจ้ง
ผู้ที่ได้ศึกษาพระอภิธรรม จะพอสามารถแยกแยะ เลือกเฟ้น ในการฟ้ง การอ่าน การศึกษาได้ว่า ธรรมนั้นๆ เป็นคำสอนของพระพุทธองค์ หรือเป็นเกจิวาธะ และถูกต้องตรงตามที่พระองค์ได้แสดงไว้หรือไม่ ทำให้มีความเข้าใจในการเลือกเฟ้นธรรม ก็จะไม่เสียเวลากับธรรมที่ไม่ตรงตามคำสอน ทำให้เป็นผู้ใม่เสียเวลาเนิ่นนานอยู่กับการศึกษา และปฏิบัติที่ไม่ถูกต้อง
๒. แม้ว่าการศึกษาพระอภิธรรมเป็นการสร้างปัญญาบารมี แต่ก็เป็นเพียงปัญญาที่ได้จากการอ่าน การศึกษา (สุตมยปัญญา) และปัญญาที่ได้จากการคิดพิจารณา (จินตามยปัญญา) แต่พระอภิธรรมจะยังผลอันประเสริฐสุดแก่ผู้ศึกษาที่นำความรู้ที่ได้จากการศึกษา และการคิดพิจารณานั้นไปปฏิบัติ พระอภิธรรมจึงไมได้มีไว้ให้เพียงท่องจำ หรือเพื่อแสดงว่ารู้มากกว่าผุ้อื่น พระพุทธองค์ทรงเตือนไว้ว่า มิให้นักศึกษาพระอภิธรรมทำตัวเหมือนงูพิษ ด้วยความรู้ที่มีก็คอยฉกกัดผุ้อื่นที่รู้น้อยกว่า หรือถกเถียงเอาชนะกันในระหว่างนักศึกษาด้วยกัน แต่ทรงให้ศึกษาพระอภิธรรมเพื่อจะได้เข้าใจแนวทางที่ถูกต้องของการเจริญ สมถะ - วิปัสสนากรรมฐาน ให้เข้าใจเรื้องกรรมและผลของกรรม เพื่อจะได้นำมาใช้ในการดำรงชีวิตอย่างมีศีลมีธรรม มิทำตนให้เดือดร้อนไปสู่ที่ชั่วในเบื้องต้น และเพื่อเกิดปัญญารู้แจ้ง มีดวงตาเห็นธรรม พบกับความสงบร่มเย็นในจิตใจ จนเข้าถึงพระนิพพานในที่สุด
๓. ความรู้ความเข้าใจในพระอภิธรรมที่ได้จากการศึกษานั้น เป็นเพียงสัญญา สัญญาเป็นประโยชน์ในการศึกษาเล่าเรียน ต่อเมื่อได้ศึกษาจนเข้าใจแล้ว และได้ก้าวสู่ขั้นการปฏิบัติ จงวางความปรุ่งแต่งในสัญญา เพราะวิป้ัสสนาปัญญาจะเกิดขึ้นได้ในจิตที่รู้สภาพธรรมในปัจจุบันขณะอย่างต่อเนื่อง ปราศจากความคิดนึกในสัญญา
๔. ขอวอนนักศึกษาพระอภิธรรมทั้งหลายให้เมตตาผู้ที่รู้น้อยกว่า ด้วยการใช่้ภาษาที่ฟังง่ายๆบ้าง ถ้าใช้ภาษาบาลี ก็แปลให้ฟังซักนิด ผุู้ฟังจะได้ทราบเรื่อง เกิดปัญญา เกิดฉันทะ มีกำลังใจ สนใจที่จะศึกษาต่อบ้าง มิใช่่ฟังแล้วเผ่นหนีเพราะไม่ทราบเรื่อง ที่กล่าวเช่นนี้เพราะเป็นเรื่องปกติของนักศึกษาพระอภิธรรมที่เวลาพูดธรรมะแล้ว มักได้รับคำชมว่า ฟังดูดี แต่ไม่รู้เรื่อง อันนี้เป็นชื่อเสียงของนักเรียนพระอภิธรรมที่ควรปรับปรุง ในขณะเดียวกันก็ต้องให้ความยุติธรรมแก่นักเรียน รวมทั้งอาจารย์พระอภิธรรมด้วยว่า การที่จะอธิบายพระอภิธรรมให้ฟังง่ายนั้นยากมาก ดังนั้นผู้ที่ไม่ได้ศีกษา ก็ต้องทำความเข้าใจข้อนี้ด้วย
Comments
สาธุๆๆๆ อนุโมทามิ
อนุโมทนา สาธุค่ะ
จะเข้ามาอ่านประจำ เพราะมีเรื่องที่ต้องศึกษาอีกมาก
สาธุ
RSS feed for comments to this post